Merhabalar;
Dr. Yaşar Erdinç Eğitici
Bültenlerini okumaya ve notlar çıkarmaya devam ediyorum.
Bugün, 01 Kasım 2015
tarihli 6 ve 03 Kasım 2015 tarihli 7 nolu Eğitici Bültenlerinden çıkardığım
notları paylaşacağım.
Geçmiş zaman odur ki
diyoruz ve 1 Kasım 2015 seçimlerine gidiyoruz. Yaşar Hoca seçim sonuçlarını biz
yatırımcılar açısından etkilerini yorumlayarak 6 nolu bültenine giriş yapmış.
Hatırlarsanız Haziran 2015
seçimlerinde koalisyon kurulamamış ve Kasım’da seçimler yenilenmişti.
1 Kasım 2015 seçimlerinde
Ak Parti yeniden tek başına iktidar olmuştu.
Sonuçlar Anket
şirketlerinin tahminlerinde yanıldığını göstermişti.
14 Mayıs 2023 seçimlerine
şuarada 1 hafta kalmışken tarihte daha önce yaşanan seçimlerin ve sonuçlarının
piyasaya etkisi üzerine bence bu bülten tam denk geldi.
Şimdi söz Yaşar Hoca’da;
“…
Piyasalar her zaman beklentileri alır, gerçekleri satar. Bu seçim öncesinde
piyasalar koalisyonu satın almıştı. Eğer gerçekleşen sonuç (hangi gelişme
olursa olsun) , beklentilerden çok büyük sapma gösteriyorsa, piyasaların
reaksiyonu o derece şiddetli olur.
1
Kasım seçim sonuçları piyasalarda çok sert hareketlere sebep olacaktır. Bu
hareketlerin sertliğine yatırımcı beyni hazır değildir. Bu yüzden piyasalar
açıldığında oluşacak hareketlere karşı paralize olacak ve yatırımcılar tabiri
yerindeyse donup kalacak ve hareket edemeyeceklerdir. Bu tür zamanlarda ne
kadar zarar ettim sorusundan ziyade “daha ne kadar zarar edebilirim” sorusu
cevaplanmalıdır.
Piyasalar
beklentileri satın alır, gerçekleri satarsa, seçim sonuçları ne zaman fiyatlara
girmiş olur?
Bu
seçim sonuçları, piyasalarda sadece kısa vadeli bir reaksiyona sebep olmayacak,
trendleri terse çevirecek şiddette olacaktır. Seçim sonuçlarının piyasalara ve fiyatlara
tam olarak yansıması için önümüzde kısa olmayan bir süreç vardır.”
Okuyucunun Notu: 14 Mayıs 2023 seçimleri öncesinde de seçim sonuçlarına yönelik
çeşitli tahminler ve senaryolar kamuoyunda görüyoruz.
Mevcut hükümetin devamı ve
bunun ekonomi politikaları – döviz / enflasyon vb. konularına etkisi ile yeni
bir hükümetin iktidara gelmesi ve bu gelişmenin ekonomi ve politikalara etkisi
ile hükümet / meclis çoğunluğu farkı vb. hususlar da tahminlere girdiğinde 15
Mayıs Pazartesi piyasaların açılışını herkes merak ediyor.
Yaşar Hoca devam ediyor;
“…
Unutmayınız ki, piyasalar şu an basiretli bir ekonomi yönetiminin oluşmasını
fiyatlayacak ve ekonomi yönetiminin kim olacağını beklemeye başlayacaktır. Bu
süreç kısa olmayacak ve piyasaların önünde önemli bir beklenti olarak
duracaktır.
Burada
ilk yapacağı varsayım, Ali Babacan liderliğindeki yönetimdir. Bunun olup
olmayacağını bilmiyoruz ama piyasa bunu fiyatlamaya adaydır. Ali Babacan’ın
milletvekili adayı gösterilmesi durumundaki reaksiyonunu hatırlayınız.
Dolayısıyla
kısaca belirtmek gerekirse, piyasa kısa süreli bir reaksiyon verip kendi
dinamiklerine dönmek yerine, dış piyasalardan pozitif ayrışmaya adaydır.”
Yaşar Hoca; piyasanın
ekonomi politikasına yön verecek ismi beklediğini ve o zamanın şartlarında Ali
Babacan’ın olumlu etkisinin olduğunu ifade etmiş.
O zamanlarda Ali Babacan
ve Mehmet Şimşek isimleri uluslararası piyasalarda güven unsuru olarak karşılandığı
için normal bir durum.
Yaşar Hoca, bülteninin
devamında "Adım Adım Uzun Vadeli Yatırım" başlığıyla eğitime devam etmiş;
“…
Uzun vade için kullanacağımız miktar artık belli olmuştur herhalde. Ben de
uygulamamıza yardımcı olması için, 10 bin TL ile başlıyorum. Bundan sonra bu
paraya en az 5 yıl dokunmak yok.
Her
ay 500 TL tutarında hisse alacağız.
Alınacak
hisseler için zamanlama önemli değil. Ama ay içinde borsanın sert düştüğü
zamanlarda alım yapmak daha mantıklı.
Alım yaparken, uzun vadeli yatırım yapılacak hisselerin tamamına eşit miktarda yatırım yapmak akıllıca olacaktır. Yani 10 bin TL’yi en başta belirleyeceğimiz hisselere eşit yatıracağız. Daha sonra ise her ay 500 TL’yi yine bu hisselere eşit miktarda dağıtacağız. Fakat illaki tam tamına eşit olması gerekmiyor. “
Yaşar Hoca çok güzel bir
stratejiyi bizlerle paylaşmış. O yıllarda bense dolar altın biriktiriyordum
maalesef …
Ben de yukarıdakine
benzer bir strateji uyguluyorum. Ayın 15’inde sanki konut kredim / araç kredim
/ tüketici kredim varmış gibi bir tutarı portföyüme eşit olarak hisse fiyatı
düşmüş çıkmış umursamadan aktarıyorum.
Eğer az biraz toplu param / yedek akçem de varsa bist -2 düştüğünde, portföyümdeki hisselerden -5 / -7 düşen varsa onda yine kademeli alım yapıyorum. O süre zarfında ise nakdimi usdtr olarak tutuyorum.
Herkesin bir yatırım
stratejisi olmalı. Bu düşüş zamanlarında bir yatırım stratejinizin olması
psikolojinizi güçlü tutar.
Bu dönemde düşükten
alacağız diyebiliriz. Şirketler çalışmaya devam ediyor. Bekleyelim, seçimler bitsin
piyasalar elbet rayına oturacaktır.
7 Nolu Eğitici Bülten ile devam edelim.
Yaşar Hoca yaptığı
çalışmalardaki en önemli amacının; “… yatırımcıların bilinç düzeyini artırarak
ülkemizdeki sermaye piyasalarının gelişmesine katkıda bulunmak” olduğunu, gelişmiş
ülkelerin sermaye piyasalarının derinleşmiş ve çok ileri bir düzeye geldiğini
belirtmiş.
Bültenin devamında, uzun
vadede endeksin üzerinde getiri sağlayan şirketlerin hisse senetlerinin
başarılı olarak tanımlanması gerektiğini ifade ederek, son 5 yıllık bir
inceleme yapmış. (Kasım 2010 – Kasım 2016)
Yaşar Hoca bu çalışmayı
yaparken şu sorulara cevap aramış;
“…
Bu dönemde endeksin üzerinde getiri sağlayan kâğıtlar hangileriydi?”
“…
Acaba yüksek getirileri açıklayan temel faktör neye dayanıyordu?”
“…
ortaya çıkan sonuçları tek bir grafik haline getirdim. Yani GETİRİ ile KÂR
artışı arasındaki ilişkiye baktım. Acaba Karı en çok artan firmaların getirisi
de yüksek olmuş mu?”
“…
Bu grafikteki bordo çizgi, kâr artışı ile hisse getiri arasındaki ilişkinin
pozitif olduğunu gösteriyor. Yani Kâr artarsa hisse fiyatı artıyor. Bu grafik
üzerinde bir denklem yer alıyor ve burada R2 adını verdiğimiz bir değer var. Bu
değer %38.7’yi gösteriyor. Yani hissenin getirisinin yüzde 38.7’sini bu dönem
içinde Kar artışı açıklamış.”
“…
Biraz daha net söylemek gerekirse, eğer bir hisse yüzde 100 değer kazanmışsa
bunun yüzde 38.7’si veya düz hesapla, yaklaşık yüzde 40’ı kâr artışı nedeniyle
olmuş (incelediğimiz dönemde) Geriye kalan yüzde 60’lık artışı ise diğer
faktörler belirlemiş. Bu faktörler neler olabilir?”
❗❗❗“…
Aslında ben bir hissenin getirisini temelde iki faktörün belirlediğini düşünüyorum.
💥Kârdaki
artış (%35-45)
💥Şirketin
geleceğe dönük hikayesi(%55-65)”
“… Eğer bu denklemde kâr artışı ile hisse getirisi arasında yüzde 90 bir ilişki çıksaydı, çok şaşırırdım. Çünkü borsanın temel mantığına aykırıdır. Borsa beklentileri alır, gerçekleri satar.
Örneğin yukarıdaki tabloda 5. Sırada VESBE
hissesi var. Kârı sadece %55 artmasına rağmen, hisse fiyatı %431 artmış.
Hatırlarsanız, bu tablet işi nedeniyle VESBE çooook uzun süre düşük kaldıktan
sonra uçmuştu.”
“…
Ama bu beklenti gerçekleşmeyince hisse baş aşağı geldi. Beklentilerin ne kadar
önemli olduğunu burada görüyoruz.”
“…
Dikkat ederseniz hisse fiyatı 2014’ün Mart ayından sonra hızla artıyor. Biz
2010 ile 2015 arasına bakarken aslında karlılığı düşük olan VESBE tam 4 yıla
yakın yatıyor ve sonra artışa geçiyor. Buna kar etkisi değil, hikâye
etkisi diyebiliriz.”
🔔“…Halbuki
1. Sırada olan EGEEN hissesi dikey çizgi ile gösterdiğimiz 2010 yılı başından
itibaren sürekli artıyor.”
“…Dikkat
ederseniz yıllıklandırılmış kâr 2012 başında azalmaya başlıyor ve hissenin
piyasa değeri (yeşil barlar) yatay gidiyor ve hatta Aralık 2013’e kadar geri çekiliyor
ama kâr artışı ile birlikte piyasa değeri 200 milyondan 700-800 milyon arasına
geliyor.
❗❗❗Demek ki unutmayacağımız
en önemli mesaj; Uzun vadede kazanabilmek için, kârını her yıl istikrarlı biçimde
artıracak şirketleri bulacağız, ya da bir hikâye patlayacak ve bu hikâyeyi
satın alacağız.”
Yaşar Hoca biz yatırımcılara çok önemli dersler vermiş 7 nolu bülteninde;
Uzun Vadede
kazanabilmek için karlılığını her yıl istikrarlı bir şekilde artıran şirketler bakmak
ya da bir hikâyeyi yakalamak…
6 nolu bülteninde de
piyasaların beklentileri satın aldığını, gerçekleri sattığını anlatmıştı
bizlere…
Bültenin sonucunu ise şu
şekilde bağlamış;
“…
Bu haftanın son cümlesi ne olmalı? Oturup çalışacağız ve gelecek beş yılda
istikrarlı bir şekilde kârlarını en az 2-3’e katlayacak şirketleri bulacağız.
Bunu
yapmak için nerden başlamamız gerekiyor? Gelecek 5 yılın hisseleri hangileri
olabilir?
Hikâyesi
olabilecek şirketleri bulmak için ilk olarak finansal tablolarda nereye
bakmalıyız ve hangi adımı atacağız?”
Yaşar Hoca en az 5 yıllık
bir yatırım vadesi koymuş bizlerin önüne. Hikâye arıyorsanız finansal tablolara
da bakmamız gerektiğini belirtmiş. Twitter efsanelerine değil yani.
Gerçekten bu bültenleri
okumaktan ve notlar çıkarmaktan çok keyif alıyorum. Allah rahmet eylesin, Yaşar
Hoca’yı keşke daha önce tanısaydım, derslerine girmek onla tanışmak ne kadar
güzel olurmuş.
Finansal
okuryazarlığımızı, bilincimizi geliştirmeye devam.
Sağlıcakla kalın;
Önemli bir
hatırlatma: “Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri
yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti,
kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır.
Burada yer alan ve hiçbir şekilde yönlendirici nitelikte olmayan içerik, yorum
ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler, mali durumunuz ile risk ve
getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan
bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar
doğurmayabilir.”